Wszystko o filmach na stronach www – tworzenie, edycja, osadzanie

Wideo w Internecie to nie nowość – wszyscy wielokrotnie oglądaliśmy korporacyjne filmy biznesowe ze zdjęciami zakładów produkcyjnych z lotu ptaka, deklamowanymi danymi, wykresami i statystykami dokumentującymi wzrost sprzedaży i rosnącą liczbę zatrudnionych pracowników. W kontekście biznesowym tego rodzaju filmy odeszły już na szczęście do lamusa.

Wszystko wskazuje na to, że wideo wkrótce zdominuje Sieć, jednak będzie to przekaz zupełnie inny niż ten, do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni. Zmierzamy w stronę naturalności i otwartości, i właśnie dzięki temu formatowi możemy pokazać się jako autentyczni ludzie. Stworzenie krótkiego filmu wizytówki jest dobrym sposobem na wzbogacenie naszej strony internetowej czy bloga – może przyciągnąć nowych użytkowników i wpłynąć na zwiększenie konwersji. To właśnie poprzez omówienie etapów produkcji takiego nagrania postaram się przybliżyć w tym artykule szerszy problem, jakim jest tematyka filmów w Internecie.

Przykład filmiku, który raczej odstrasza niż zachęca do oferowanego produktu. Zdobywca Chamleta z 2014 r. w kategorii „Czas na TV”
 

Nagrywanie wideo – obraz i dźwięk

Łatwa dostępność aparatów i kamer cyfrowych pozwala na samodzielne przygotowanie materiałów wideo bez konieczności zatrudniania do tego zewnętrznej firmy. Film wizytówkę możemy nagrać we własnym domu. Aby jednak był on atrakcyjny, należy zapoznać się z podstawowymi tajnikami produkcji – przede wszystkim zadbać o odpowiedni kadr, tło, oświetlenie i jakość dźwięku oraz przygotować scenariusz.

Tłem dla filmu wizytówki może być nasze domowe biuro lub regał z książkami. Istotne jest to, aby światło padało na nas z przodu i dobrze doświetlało scenę. W większości przypadków powinniśmy dążyć do uzyskania tzw. miękkiego, rozproszonego światła. Ostre światło słoneczne nie jest najlepszym wyjściem, ale już przytłumione przez chmury, tworzące naturalny dyfuzor, staje się odpowiednie – zmniejszają się kontrasty i cały kadr zostaje równomiernie oświetlony. Możemy nagrywać zarówno w świetle dziennym, jak i sztucznym, choć w tym drugim przypadku niezbędne będzie wykorzystanie dodatkowych lamp.

Podobnie jak w fotografii, podczas przygotowania filmów wideo bardzo ważne jest ustawienie odpowiedniego kadru. Warto zapoznać się przy tym z podstawowymi regułami kompozycji, o których szerzej pisaliśmy w bliźniaczym artykule: Zdjęcia i ilustracje w Internecie. Film wizytówkę najlepiej nagrywać w półzbliżeniu. To plan przedstawiający popiersie (kadrowanie od pasa w górę lub ciaśniejsze), który pozwala na oddanie wyrazistości postaci i jej gestów. Ważne jest tutaj odpowiednie ustawienie ogniskowej obiektywu, przy której rysy twarzy nie będą nadmiernie podkreślone ani spłaszczone. Warto także zapoznać się z zasadą 180 stopni, przydatną zwłaszcza przy kręceniu ujęć rozmów i wywiadów.

Reguła 180º zaleca wytyczenie abstrakcyjnej linii (przecinającej nagrywaną scenę), której nie powinno się przekraczać podczas rozstawiania kamer

Nagrywając film, nie możemy zapomnieć o odpowiedniej jakości dźwięku. Ponieważ element ten nie znosi kompromisów, konieczne jest zaopatrzenie się w profesjonalny mikrofon, który dyskretnie przypniemy do ubrania. Dźwięk i obraz nagrywamy osobno (mikrofon podpinamy z urządzeniem nagrywającym), a ścieżki łączymy później w programie do montażu.

Zanim zaczniemy nagrywać, przygotowujemy scenariusz z podziałem na ujęcia. Film możemy nagrać w tym samym planie, ale dla wygody i łatwiejszego montażu możemy podzielić naszą wizytówkę na kilka części, które nagramy parokrotnie, by wybrać najlepszą z nich podczas montażu.

Jeśli zdecydujemy się na urozmaicenie filmu, możemy dodać kilka dodatkowych scen, na przykład nakręconych na zewnątrz podczas spaceru czy w miejscu, w którym pracujemy. Sceny te będą tzw. przebitkami i będą oddzielały nasze wypowiedzi. Ciekawe ujęcia pokazujące nasz styl pracy pozwolą nam się wyróżnić na tle konkurencji. Nie powinniśmy przy tym za bardzo popadać w schematy. Warto w miarę możliwości dążyć do bycia oryginalnym – zwiększymy dzięki temu szansę na zapamiętanie naszego przekazu przez widzów. Innymi słowy: nie bójmy się eksperymentować!

Storytelling od Google - znakomity przykład jak w sposób nieszablonowy przedstawić działanie swojego produktu.
 

Montaż filmów we własnym domu

Podstawowy montaż filmów wideo wbrew pozorom jest stosunkowo intuicyjny. Po zgraniu pliku z filmem oraz osobnego pliku z dźwiękiem na dysk przenosimy je do wybranego programu. Pierwszym zadaniem do wykonania jest odłączenie dźwięku od ścieżki wideo, podpięcie pod nią dźwięku z urządzenia nagrywającego oraz synchronizacja obu ścieżek, tak aby idealnie do siebie pasowały. Następnie możemy je scalić i na takiej ścieżce dokonywać zmian, czyli montażu.

Warto na tym etapie zadbać o ostateczne „doszlifowanie” przygotowanego materiału, tak aby nasz film sprawiał po odtworzeniu wrażenie spójnej, przemyślanej całości. Efekt taki uzyskuje się nie tylko przez staranne zastosowanie jednolitych przejść, lecz również poprzez dopracowanie najdrobniejszych, z pozoru nieistotnych szczegółów, takich jak np. odpowiednia kolorystyka. Więcej na temat świadomego oddziaływania na widza poprzez kolor znaleźć można w naszym artykule Barwy w Sieci.

Optymalna długość filmu wizytówki na stronę internetową to nie więcej niż 2 minuty, choć w tym przypadku – im krócej, tym lepiej. Nie chodzi w końcu o to, by opowiadać o wszystkim, czym się zajmujemy, tylko o to, by zachęcić użytkownika do pozostania na naszej stronie czy blogu.

Znakomitym przykładem kreatywnego wykorzystania koloru są filmy Wesa Andersona, m.in. Grand Budapest Hotel (IMDB), czy widoczny powyżej Fantastyczny Pan Lis (IMDB).

Z uzyskanej ścieżki wybieramy najlepsze ujęcia i łączymy je w całość. Następnie, jeśli zdecydowaliśmy się na przygotowanie przebitek, możemy przepleść nasze wypowiedzi krótkimi scenkami, pod które podłożymy ścieżkę dźwiękową.
 

Popularne formaty plików

MP3 – najbardziej popularny format skompresowanych plików dźwiękowych obsługiwany przez praktycznie każdy istniejący odtwarzacz muzyki. Posługuje się algorytmem kompresji stratnej, bazującym na modelu psychoakustycznym (informacje o dźwięku, które nie są słyszalne przez człowieka, w wyniku kompresji do MP3 zostają usunięte). Formalnie nosi nazwę MPEG-1 Audio Layer 3.

MP4 – powszechnie stosowany w Internecie format plików audio i wideo. Należy do standardu MPEG-4. Oferuje wysoką jakość, którą można porównać do jakości DVD. Jest obsługiwany przez ponad 90% urządzeń typu smart.

AVI – plik wideo używany głównie do przechowywania filmów, klipów i nagrań wideo. Opracowany przez firmę Microsoft, obecnie jest powszechnym formatem zapisywania wideo. Charakteryzuje się wysokim poziomem kompatybilności – pliki AVI można odtwarzać nie tylko w systemie Windows, ale też Linuxie, Mac czy Unix, oraz za pomocą większości odtwarzaczy multimediów.

WMA – format plików audio pozwalający na kompresję przy wyższej częstotliwości, co oznacza, że pliki w nim zapisane mogą zawierać wysokiej jakości ścieżki audio przy niższym rozmiarze pliku.

AAC – format stratnej kompresji danych dźwiękowych, którego specyfikacja została opracowana w 1997 roku. Został zaprojektowany jako następca MP3, oferuje lepszą jakość dźwięku przy podobnym rozmiarze pliku.

Matroska – kontener multimedialny do przechowywania obrazu i dźwięku w jednym pliku (pozwala na zachowanie ścieżek audio, wideo, napisów czy informacji menu dla formatu DVD). Jego rozszerzenia to: .mkv .mk3d .mka .mks. Co istotne, jest to najpopularniejszy format oparty na licencji open source.
 

Najpopularniejsze programy do edycji filmów

Wśród programów do montażu wideo mamy do wyboru zarówno te z podstawowymi funkcjami, jak i programy bardziej zaawansowane, pozwalające na przeprowadzanie skomplikowanych operacji na ścieżkach audio i video. W przypadku tworzenia podstawowego filmu wizytówki nie musimy koniecznie wykorzystywać profesjonalnych programów, prostą obróbkę możemy wykonać w ich bezpłatnych alternatywach, choć i wśród nich znajdą się takie, które mają wiele zaawansowanych funkcji.
 

Płatne programy do edycji wideo:

Adobe Premiere Pro

Jeden z najchętniej używanych profesjonalnych programów do obróbki wideo. Ma wszystko, co potrzebne, aby przeprowadzić kompleksowy montaż filmu, choć na początku interface może przestraszyć dużą ilością funkcji. Wraz z programem Final Cut Pro (środowisko OS X) jest jednym z najlepszych dostępnych obecnie programów do edycji wideo.

Adobe Premiere Pro oferuje mnóstwo znakomitych narzędzi edycji naszego nagrania, w tym np. rozbudowany panel korekcji barwnej.

Adobe Premiere Elements

Uproszczona wersja programu Adobe Premiere Pro, łącząca łatwą obsługę z rozbudowanymi narzędziami do edycji pików audio i wideo. To uniwersalne narzędzie dla szerokiej grupy użytkowników. Umożliwia pracę w trybie osi czasu oraz linii scen. Ta druga możliwość została stworzona specjalnie dla początkujących użytkowników, by ułatwić im pracę.

Sony Vegas Pro

To kolejny uznany, profesjonalny program do edycji filmów wraz z narzędziami do udźwiękowienia. Umożliwia pracę z plikami z kamer różnych producentów (DV, AVCHD, HDV, SD/HD-SDI). Ma bardzo wiele funkcjonalności, a przy tym jest programem stosunkowo łatwym w obsłudze.

Ashampoo Movie Studio

Proste narzędzie idealnie nadające się do domowych zastosowań. Oferuje wszystkie potrzebne początkującemu użytkownikowi funkcje obróbki wideo. Pozwala na edycję niemal w każdym dostępnym formacie (HDV, AVCHD, 3D MVC). Umożliwia tworzenie ciekawych przejść i efektów specjalnych. Jego interface jest przyjazny dla użytkownika.
 

Darmowe programy do edycji wideo:

Audacity

Darmowy program do edycji dźwięków umożliwiający eksport do formatów takich jak MP3, WAV, AIFF, Ogg Vorbis i innych. Umożliwia edycję ścieżek dźwiękowych z wykorzystaniem wycinania, kopiowania, wklejania, miksowania, dodawania rozmaitych efektów, usuwania szumów oraz normalizacji.

Audacity to prawdopodobnie najpopularniejszy darmowy edytor dźwięku. Nie bez powodu.

Free Audio Editor

Darmowy program do nagrywania, edycji i modyfikowania plików dźwiękowych. Ma prosty interface w formie zakładek i tabelek. Pozwala na podstawową edycję plików dźwiękowych (wycinanie, kopiowanie, wklejanie, usuwanie, redukcja szumów) oraz na wykorzystanie rozmaitych efektów. Umożliwia zapisywanie plików w formacie MP3, WMA, WAV lub OGG.

Lightworks

W pełni profesjonalny darmowy program pozwalający na nieliniową edycję plików wideo. Umożliwia pracę na nieograniczonej liczbie ścieżek audio i wideo, oferuje wsparcie dla edycji materiałów nagrywanych z wielu kamer jednocześnie. Ma szeroką gamę efektów specjalnych i profesjonalnych filtrów do edycji kolorów. Obsługuje większość formatów i kodeków. Ma bardzo wiele możliwości jak na darmowe oprogramowanie.

Avidemux

Narzędzie pierwotnie dostępne jedynie dla systemu Linux, jednak jego rosnąca popularność sprawiła, że obecnie jest również dostępny w wersjach dla Windowsa i Mac OS-a. Umożliwia pracę na plikach AVI, MPEG, MP4 i ASD. Oferuje szeroką gamę funkcji edycji i efektów, która dodatkowo może zostać rozszerzona o zewnętrzne komponenty.

Windows Movie Maker

Bezpłatny dodatek do systemu Windows XP jest łatwym w użyciu narzędziem posiadającym nieocenione możliwości do domowej edycji wideo. Program umożliwia podstawową edycję i montaż filmów, będąc przy tym bardzo prostym w obsłudze. Zaimportowane pliki wideo przenosi się na oś czasu, można też podłożyć pod nie ścieżkę dźwiękową. Daje możliwości zastosowania różnych przejść, animacji, efektów wizualnych, napisów tytułowych i końcowych.

Do bardzo prostych projektów narzędzie Microsoftu może okazać się wystarczające.

Narzędzia YouTube

Podstawową edycję filmów możemy również wykonać, udostępniając materiał w aplikacji YouTube. Edycji dokonamy bezpośrednio w serwisie po wgraniu filmu na serwer. Edytor YouTube umożliwia funkcję stabilizacji obrazu, obracania, zmian kontrastu, zmiany jasności, saturacji czy temperatury kolorów oraz dodawania różnych efektów (komiks, czarno-biały, sepia, ocieplenie).
 

Jak dodać filmik na stronę i bloga

Chcąc dodać film na własną stronę internetową lub bloga, mamy kilka możliwości. Pierwsza, najłatwiejsza, to osadzenie filmu w szablonie strony, jeżeli CMS, którego używamy, bądź jego wtyczka umożliwia taką funkcję. Nieco trudniejsza wersja wymaga „ręcznego” przesłania filmu na serwer i umiejscowienia go w kodzie strony poprzez polecenie embed. Przykładowy kod:

<embed src="ścieżka dostępu do pliku" width="x" height="y">

Przydatny może się tutaj również okazać atrybut pluginspage="…"

Obie powyższe metody mają swoje wady i zalety. Jeżeli nie wymagamy jednak, by film ładowany był bezpośrednio z naszego serwera, warto skorzystać z trzeciej możliwości, jaką jest osadzenie pliku z witryny zewnętrznej.

Ciekawym przykładem zastosowania filmów osadzonych w tle strony jest witryna Radioaktive Film
 

Osadzenie filmu z zewnętrznego portalu

Do najłatwiejszych rozwiązań należy wykorzystanie zewnętrznych portali pozwalających na publikowanie filmów w Internecie, takich jak YouTube czy Vimeo. Po opublikowaniu filmu na jednym z tych serwisów uzyskujemy dostęp do specjalnego kodu, który wystarczy umieścić na stronie internetowej. Dużym plusem takiego rozwiązania jest to, że wykorzystujemy zewnętrzny hosting, a więc film nie będzie obciążał naszej strony internetowej ani zajmował cennego miejsca na serwerze. Minusem takiego rozwiązania może być między innymi wyświetlanie reklam w trakcie odtwarzania.
 

Wykorzystanie oEmbed (np. w WordPressie)

Bardzo prostą możliwością osadzania multimediów w niektórych aplikacjach i CMS-ach jest funkcja oEmbed, dzięki której możemy umieszczać materiały pochodzące z innych serwisów (m.in.:  Instagram, YouTube, Vimeo, Twitter, SlideShare, SoundCloud, Daily Motion, Flickr, Vidler, Hulu, Qik, Photobucket). Osadzanie multimediów za pomocą tej funkcji jest bardzo proste: wystarczy wstawić pełen adres URL do danego elementu w polu edytora tekstu (adres umieszczamy w osobnej linijce). Po zapisaniu postu i wyświetleniu go, w miejscu linku pojawi się wklejony film lub zdjęcie. Ponadto mamy możliwość zmiany wysokości i szerokości wstawianego obiektu. Aby tego dokonać, korzystamy z następującej funkcji HTML, wklejając adres URL pomiędzy nawiasy:

[embed width="x"]adres URL filmu[/embed]

i zmieniamy wartość width (szerokość), a wysokość (height) dostosuje się automatycznie.

Zobacz pozostałe artykuły z tej serii:
- Zdjęcia i ilustracje w Internecie
- Ikona jako narzędzie komunikacji
- Grafika wektorowa i jaj zalety w Internecie
- Typografia od A do Z
- Barwy w Sieci
- Animacje – czyli jak poprawić wygląd strony lub bloga